Γίνεται να κατακτήσει το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου μία ομάδα που δεν έχει καν προκριθεί στα τελικά;

Η πρόταση δεν βγάζει… νόημα, αλλά αυτό ακριβώς συνέβη με την περίπτωση της πιο ουρανοκατέβατης πρωταθλήτριας Ευρώπης, δηλαδή της Δανίας του 1992.

Καθώς πλησιάζει το EURO 2024 και πολλοί αναζητούν την ομάδα που θα μπορούσε να αποτελέσει την έκπληξη της διοργάνωσης, επιχειρούμε μια μίνι αναδρομή στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα που σόκαρε την ποδοσφαιρική κοινή γνώμη.

Στα προκριματικά εκείνου του EURO η Δανία είχε μόνο δύο απώλειες σε οχτώ παιχνίδια, η Γιουγκοσλαβία όμως πήρε την πρώτη θέση με απολογισμό 7-0-1 και το μοναδικό εισιτήριο για την τελική φάση. Ως γνωστόν, η UEFA την τιμώρησε με αποκλεισμό από το τουρνουά λόγω του πολέμου και ο κλήρος έλαχε στην ομάδα που είχε τερματίσει δεύτερη σε εκείνον τον προκριματικό όμιλο.

Αστικός μύθος οι… παραλίες

Είναι αστικός μύθος ότι οι Δανοί διεθνείς εγκατέλειψαν άρον-άρον τις παραλίες για να ενσωματωθούν στην εθνική ομάδα, ωστόσο πράγματι είχαν λιγότερο χρόνο από τις υπόλοιπες φιναλίστ για να προετοιμαστούν. Όταν λήφθηκε η απόφαση αντικατάστασης, η αποστολή των Γιουγκοσλάβων είχε ήδη καταλύσει σε προπονητικό καμπ στη Σουηδία όπου θα διεξαγόταν το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα.

Οι Δανοί δεν είχαν προλάβει να φύγουν για διακοπές, καθώς το εθνικό πρωτάθλημα είχε ολοκληρωθεί μόλις δύο εβδομάδες πριν από την πρεμιέρα του EURO και μια εβδομάδα αργότερα η Εθνική Δανίας επρόκειτο να παίξει φιλικό με την Κοινοπολιτεία, την βραχύχρονη διάδοχο της ΕΣΣΔ. Μόνο οχτώ από τους 20 διεθνείς – τόσους κατάφερε να μαζέψει η ομοσπονδία (!) - έπαιζαν εκτός Δανίας. Και στο ανώτερο επίπεδο μόνο δύο: ο Πίτερ Σμάιχελ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και ο Μπρίαν Λάουντρουπ της Μπάγερν.

Ο καλύτερος όλων και πιθανότατα κορυφαίος στην ιστορία της χώρας, δεν ήταν καν εκεί. Ο σπουδαίος Μίκαελ Λάουντρουπ είχε εναντιωθεί στο αμυντικογενές στιλ του ομοσπονδιακού τεχνικού Ρίτσαρντ Μέλερ Νίλσεν και είχε σταματήσει από την εθνική ομάδα δύο χρόνια πριν. Το ίδιο είχε κάνει και ο αδελφός του Μπρίαν, αυτός όμως ανακάλεσε σε εκείνη την έκτακτη κλήση το καλοκαίρι του 1992, με κίνητρο να παίξει στο EURO.

Κόντρα στις δανέζικες αρχές

Λόγω των συντηρητικών τακτικών του, ο Νίλσεν δεν ήταν καθόλου δημοφιλής και μεταξύ των Δανών φιλάθλων. Το 5-3-2 που εφάρμοζε ήταν κόντρα στις αρχές του σκανδιναβού ποδοσφαίρου. Ομοίως, η ομάδα του δεν ήταν καθόλου δημοφιλής στις… στοιχηματικές εταιρίες. Η απόδοση για να κατακτήσει το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου ήταν 1 προς 50, μολονότι οι ομάδες ήταν μόλις οχτώ. Και το πιο εντυπωσιακό της όλης ιστορίας είναι ότι μετά από τα δύο πρώτα παιχνίδια στον όμιλο, η απόδοση κατρακύλησε στο 1 προς 150…

Σε αυτά τα δύο ματς οι «Βίκινγκς» έμειναν στο 0-0 με την Αγγλία και ηττήθηκαν με 1-0 από την οικοδέσποινα Σουηδία. Το τελευταίο παιχνίδι ήταν με τη Γαλλία, που είχε δύο βαθμούς, όσους και η Αγγλία. Προφανώς οι Δανοί ήθελαν μόνο νίκη, αλλά και να μην νικήσει η Αγγλία τη Σουηδία. 

Η Γαλλία, με προπονητή τον Μισέλ Πλατινί και σταρ τους Καντόνα, Παπέν, Ντεσάν, Μπλαν, Αμορός, είχε θεωρητικά το πάνω χέρι. Ο Νίλσεν έψαχνε αντίδοτο στη δυστοκία της ομάδας του και μετά τα δύο πρώτα ματς άφησε στον πάγκο τον Μπεντ Κρίστενσεν (παίκτης του Ολυμπιακού τη σεζόν 1993-94), υπέρ του άσημου μεσοεπιθετικού Χένρικ Λάρσεν.

Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στην μικρή Λίνγκμπι και σκόραρε σπάνια. Στην Εθνική έβαλε πέντε γκολ σε 39 συμμετοχές, τα τρία εξ’ αυτών όμως την έστεψαν πρωταθλήτρια Ευρώπης. Ο Λάρσεν άνοιξε το σκορ κόντρα στη Γαλλία και ο Έλστρουπ το έκλεισε μετά την πρόσκαιρη ισοφάριση από τον Παπέν. Νίκη με 2-1 και αντίπαλος στα ημιτελικά η Ολλανδία.

Από το μίνι γκολφ στο Burger King

Η προσέγγιση του Νίλσεν και των παικτών στο τουρνουά ήταν εξαιρετικά χαλαρή, ούτε οι ίδιοι περίμεναν ότι θα δώσουν περισσότερα από τρία παιχνίδια. Την παραμονή του αγώνα με τη Γαλλία οι παίκτες αυτοσχεδίασαν, φτιάχνοντας και συμμετέχοντας σε ένα τουρνουά μίνι γκολφ.

Δύο μέρες πριν από τον ημιτελικό με τη Δανία δείπνησαν σε… Burger King. Και τη νύχτα πριν τον τελικό οι σύζυγοι και σύντροφοί τους έμειναν στα δικά τους δωμάτια. Κανείς δεν είχε προνοήσει να γίνει κράτηση σε κάποιο ξενοδοχείο της Στοκχόλμης, στα οποία ξαφνικά δεν έπεφτε καρφίτσα λόγω της μαζικής μετακίνησης των Γερμανών οπαδών.

Η ΟλBλανδία είχε ακόμα τους Φαν Μπάστεν, Ράικαρντ, Γκούλιτ, Κούμαν και με νέο αστέρα τον 23χρονο Ντένις Μπέργκαμπ στόχευε στο back to back στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Πέρασε αεράτη στους «4», νικώντας στο τελευταίο ματς ομίλου εύκολα με 3-1 τη Γερμανία. Στον ημιτελικό όμως βρέθηκε να κυνηγάει δύο φορές τα γκολ του Λάρσεν. Ο Μπέργκαμπ ισοφάρισε την πρώτη, ο Ράικαρντ τη δεύτερη στο 86’. Στην παράταση ο Σμάιχελ ήταν ανίκητος και στα πέναλτι απέκρουσε το χτύπημα του Φαν Μπάστεν, με τη Δανία να παίρνει την πρόκριση στον τελικό με 5-4.

Ποδοσφαιρικοί ήρωες

Εκεί, η Γερμανία των Ζάμερ, Έφενμπεργκ, Κλίνσμαν, Μπρέμε, Φέλερ και Χέσλερ ήταν στα χαρτιά το απόλυτο φαβορί. Παρά τα όσα είχε πετύχει η Δανία, ελάχιστοι της έδιναν τύχη, αλλά το σενάριο ήταν προδιαγεγραμμένο στ’… άστρα. Με γκολ των Γιένσεν (19’) και Βίλφορτ (79’), η Δανία ολοκλήρωσε μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ποδοσφαιρική ιστορία. Και με τον καλύτερο Δανό ποδοσφαιριστή, τον Μίκαελ Λάουντρουπ, να παρακολουθεί τους αγώνες από τις ΗΠΑ όπου είχε πάει για διακοπές.

Μια ιστορία που ελάχιστα έχει γίνει γνωστή είναι ότι ο Κιμ Βίλφορντ, μέλος τότε της Μπρόντμπι, έπαιξε στον τελικό έχοντας πρακτικά ετοιμοθάνατη την κορούλα του, που έπασχε από λευχαιμία. Δύο φορές κατά τη διάρκεια του τουρνουά είχε επιστρέψει στη Δανία, χάνοντας το ματς με τη Γαλλία. Η μικρή Λίνε άφησε την τελευταία πνοή της έξι μέρες μετά το τέλος του EURO και ο Βίλφορτ έχει έως και σήμερα τη διάσταση ενός σύγχρονου ποδοσφαιρικού ήρωα στις συνειδήσεις των Δανών φιλάθλων.